Bir balık çiftliği / su ürünleri işletmesi kurmak istiyorsunuz. Ancak nereden başlayacağınızı bilmiyorsunuz. O zaman doğru adrestesiniz. Size bir su ürünleri işletmesi kurmak için yapılması gerekenleri adım adım anlatacağız.
- Öncelikle TÜR, YER, KAPASİTE bilgilerini edinmeniz gerekiyor.
BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TÜR SEÇİMİ: Balık yetiştiriciliğinde tür seçimi en önemli faktördür. Hangi tür su ürününü yetiştireceğinizi biliyorsanız yolu yarılamışsınız demektir. Tür seçiminde dikkat edilmesi gereken bir çok unsur mevcuttur. Biz burada size en genel ifadelerle en doğru yolu göstermeye çalışacağız.
Öncelikli olarak yetiştirilebilecek olan tür, coğrafi koşullar (su kaynakları, arazi şartları, iklim şartları), ekonomik koşullar (pazar durumu, karlılık oranı, minimum rantabl kapasite, yatırım için riske edilebilecek bütçe), teknik koşullar (üretim tekniğinin kolaylığı / zorluğu, teknik personel ihtiyacı), hammadde temini (damızlık, yumurta, yavru balık ve yem tedarik durumu) ve sosyal koşullar gibi faktörlere bağlı olarak seçilir.
Bunlara bir örnek verelim:
Eğer karasal bir iklimde, akarsuların bol olduğu, bir bölgedeyseniz akla ilk gelecek olan balık türü alabalık olabilir. Çünkü bu balık soğuk ve bol oksijenli suları tercih eder.
Yine eğer karasal bir iklimde, düşük debili ve nispeten ılık suların olduğu bir bölgede akla ilk gelecek olan türler de sazangiller olacaktır.
Eğer deniz kıyısında, ağ-kafeslerde balık üretimi planlanacak ise, Ege ve Akdeniz için çipura-levrek, Karadeniz için Türk Somonu türleri en uygun olanları olacaktır. Keza bu bölgeler midye yetiştiriciliği için de uygun olabilir.
Ekonomik koşullara bakalım biraz da. Şu anki pazar durumuna bakarak alabalık türlerinin pazarının oldukça hareketli olduğunu ve pazar sorunu olmadığını söyleyebiliriz. Sazangiller grubu nispeten daha düşük bir pazara sahip olsa da iç bölgelerde tüketim potansiyeline sahip bir balık grubudur. Çipura-levrek gibi denizde yetiştiriciliği yapılan türler ise yüksek katma değere sahip, neredeyse büyük kısmı ihracata giden türlerdir. Buna paralel olarak, alabalık yetiştiriciliği nispeten daha düşük bütçelerle yapılabilecek iken, denizde yetiştiricilik tesisi kurmak çok daha yüksek bütçeler gerektirecektir. Dolayısıyla yatırım bütçeniz de seçeceğiniz türü belirleyecektir.
Üretim tekniğinin kolaylığı açısından da alabalık, sazan gibi iç su balıklarının üretimi daha kolaydır. Daha standart teknik bilgilerle üretim yapmak mümkündür. Deniz balıkları üretimi ise daha teknik bilgiye ihtiyaç duyar. Tabii ki bu tesisler için yeterli teknik personeliniz de (Su Ürünleri Mühendisi, Teknikeri) olmalıdır.
Hammadde temini olarak da kurulacak tesisin durumuna göre işletmenin, damızlık balık, yavru balık veya yumurta ihtiyacı olacaktır. Üretilecek olan balık veya su ürününün damızlık, yavru ya da yumurtasının temin edilebiliyor olması önemlidir. Ayrıca üretilecek türe uygun balık yemi üretiminin de olması gereklidir.
Sosyal koşullar olarak da örneğin bazı türlerin iç piyasada tüketimi çok zordur. Kısıtlı pazara sahip türlerin üretimi risk içerir. Ülke olarak kişi başına yıllık 6,5 – 7 kg balık tükettiğimiz düşünülürse iç piyasada balık satarak para kazanmak oldukça zordur. Bu nedenle üreticilerin büyük çoğunluğu ürettikleri su ürünlerini ihracata vermektedir. Geçtiğimiz yıllarda ülkemizin su ürünleri ihracatının 1 milyar USD’yi aşması da bunun bir göstergesidir.
